Akkoordprogressies met Barré Shapes

Introductie akkoordprogressies

Als je uitgebreid door onze website

hebt gebladerd, dan ben je het begrip akkoordprogressies al diverse malen tegengekomen, onder andere in de website-modules:

MUZIEKTHEORIE | TOONLADDERS
MUZIEKTHEORIE | CAGED SYSTEEM & SOLO'S
MUZIEKTHEORIE | HARMONIELEER
MUZIEKGENRES | BLUES
MUZIEKGENRES | ROCK
MUZIEKGENRES | REGGAE
GITAAR & GEAR | PRAKTIJK | ELECTRISCHE GITAAR EN RITMESECTIE
PROGRAMMA'S & DOWNLOADS | "LICKZ" BLUES
PROGRAMMA'S & DOWNLOADS | "CHORDZ" ROCK

Heel veel informatie over het gebruik van Shapes en shifting van Shapes (voor zowel de electrische als de basgitaar) vind je in diverse E-boeken terug, die te vinden zijn onder PROGRAMMA'S & DOWNLOADS | E-BOEKEN. Het betreft E-boeken zoals:

Cheat Sheets: alle Shapes & Shifts voor je gitaarspel
Basgitaar: Basis Shapes voor basgitaar akkoorden
Kerktoonladders
Pentatonische toonladders en akkoorden
Solo's spelen in het CAGED systeem
Blues solo's spelen in het CAGED systeem
Funky Times: Ritmespel in Funkmuziek
Barré Akkoorden in Reggae muziek
Power Chords in de Blues

Zoals je ziet, hebben we ongelooflijk veel informatie over akkoordprogressies voor je verzameld. Akkoordprogressies begrijpen is belangrijk, omdat je daarmee harmonische melodiestructuren voor je songs kunt schrijven. In deze website module proberen we kort en kernachtig samen te vatten wat akkoordprogressies precies zijn, en hoe je deze met behulp van Shifting Shapes gemakkelijk zelf kunt maken. Zij het om mee te spelen met diverse backing tracks, zij het om de ritmesectie in een band te ondersteunen, zij het om zelf te componeren.

Ook voor deze leermodule over barré akkoordprogressies hebben we weer een heleboel praktische oefeningen met dito backing tracks samengesteld. Die vind je na het theoretisch gedeelte. Als je voor je oefeningen nog meer backing tracks op deze website wilt vinden, kijk dan onder andere bij:

GITAAR & GEAR | PRAKTIJK | ELECTRISCHE GITAAR EN RITMESECTIE
GITAAR & GEAR | PRAKTIJK | "PLAY TOGETHER" BLUES
GITAAR & GEAR | PRAKTIJK | "PLAY TOGETHER" ROCK
GITAAR & GEAR | PRAKTIJK | "PLAY TOGETHER" REGGAE
GITAAR & GEAR | PRAKTIJK | "PLAY TOGETHER" FUNK &BULL; JAZZ
GITAAR & GEAR | PRAKTIJK | "SOLO MASTER" FUNK &BULL; SOUL &BULL; JAZZ
BACKING & SOLO TRACKS ALGEMEEN | JAMZ • BLUES
BACKING & SOLO TRACKS ALGEMEEN | JAMZ • ROCK
BACKING & SOLO TRACKS ALGEMEEN | JAMZ • REGGAE
BACKING & SOLO TRACKS ALGEMEEN | JAMZ • R & B
BACKING & SOLO TRACKS ALGEMEEN | JAMZ • JAZZ
BACKING & SOLO TRACKS ALGEMEEN | JAMZ • FUNK
BACKING & SOLO TRACKS ALGEMEEN | BACKING TRACKS (CONVERSIES)
PROGRAMMA'S & DOWNLOADS | STAND-ALONE APPLICATIES | JAMZ - Blues Jam & Backing Tracks v2.5
PROGRAMMA'S & DOWNLOADS | STAND-ALONE APPLICATIES | JAMZ - Reggae Jam & Backing Tracks v1.0
PROGRAMMA'S & DOWNLOADS | STAND-ALONE APPLICATIES | JAMZ - Rock Jam & Backing Tracks v1.0
PROGRAMMA'S & DOWNLOADS | STAND-ALONE APPLICATIES | JAMZ - Smooth & Contemporary Jazz Jam & Backing Tracks v1.0
PROGRAMMA'S & DOWNLOADS | STAND-ALONE APPLICATIES | JAMZ - Funk Jam & Backing Tracks v1.0
PROGRAMMA'S & DOWNLOADS | STAND-ALONE APPLICATIES | JAMZ - Soul, R&B, en Ballads Jam Backing Tracks v1.0

... en je vindt er nog veel meer bij alle theorie modules op deze website. Je komt het allemaal vanzelf tegen.
Een laatste woord over de backing tracks in deze module. Je vindt een aantal symbolen bij de backing tracks, die de volgende betekenis hebben:

Maatsoort van het muziekstuk
Toonsoort van het muziekstuk
Tempo van het muziekstuk, in BPM (Beats Per Minute)
Tijdsduur van het muziekstuk, in minuten en seconden

Houd er tevens rekening mee, dat we in een aantal gevallen de "verkorte" (substitute) versies van de barré akkoorden hebben genoteerd. Je zult ook merken dat bepaalde genres wat weerbarstig zijn in het gebruiken van barré akkoordprogressies.

Wat is een akkoordprogressie?

Een akkoordprogressie is een in de muziek veel gebruikte benaming voor de opeenvolging van akkoorden. Akkoordprogressies komen al voor vanaf de vroegste barokmuziek, maar de term wordt vooral gehanteerd in de lichte muziek. In de klassieke muziek spreekt men eerder van "harmonische functies".
Akkoordenprogressies of schema's zijn de bouwstenen van songs. Een akkoordenschema is immers een voorspelbaar patroon dat als basis dient om andere melodieën, ritmes en muzikale ideeën tot bloei te laten komen. Er zijn een handvol veel voorkomende akkoordenschema's die je in de meeste moderne muziek van vandaag hoort.

Hiernaast zie je het welbekende C Majeur akkoord, in de klassieke muziek ook wel C grote terts genaamd. Dit akkoord bestaat uit de grondtoon C, de terts E en de kwint G. Een C akkoord is een typisch triade-akkoord, en bestaat derhalve uit drie verschillende noten. Omdat je open snaren speelt, kom je de noten C, E en G vaker tegen, en daardoor kan het akkoord over vijf snaren worden gespeeld.

Er zijn verschillende soorten akkoorden die in een akkoordprogressie gebruikt kunnen worden, naast het hier besproken majeur akkoord. Hieronder zie je een overzicht van enkele verschillende akkoordvormen voor het C akkoord. We geven je de benamingen zoals je die terugvindt in notenschrift, tabulaturen etc., met daaronder de "officiële" benamingen, die je wat ons betreft verder mag vergeten.

We zullen proberen de klankkleur en het typische geluid van een bepaalde akkoordvorm te omschrijven:

Majeur akkoord: open en opgewekt
Mineur akkoord (m): droeviger, wat melancholischer
Inverse (slash chords): verschillende intonaties voor een bepaald akkoord. Deze intonaties kunnen een beetje smaak en variatie toevoegen aan het typische akkoordgeluid
Sext (6): zeer onderscheidende krachtige klank. Goed opletten als je het akkoord toepast: het akkoord is mogelijk niet geschikt voor de stijl waarin je speelt, of kan conflicteren met je vocale melodie
None (9): creëert een langzaam, etherisch geluid
Undecime (11): mooie open klank. Het akkoord kan vaak worden gespeeld in plaats van een standaard dominant 7 (septiem) akkoord om een subtieler dominant effect te produceren
Tredecime (13): wordt vaak gebruikt als een "smooth" (gladder) klinkende vervanger voor het 7 akkoord
Diminished (dim): onderscheidend timbre, gespannen en donker
Power Chord (5): akkoord dat noch majeur, noch mineur is. Het akkoord kan worden gespeeld waar een majeur akkoord wordt verwacht, en klinkt dan als een majeur akkoord. Wanneer het akkoord wordt gespeeld waar een mineurakkoord kan worden verwacht, klinkt het mineur
Majeur 7 (Maj7): volle klank, dromerig en licht jazzy
Toegevoegd (add2, add4, add9): deze akkoorden lijken qua klankkleur erg op de None (9) akkoorden

De volgende stap is, weten wat de toontrappen in een bepaalde toonladdersoort (majeur of mineur) zijn. Dat is het laatste stukje theorie dat we hier behandelen, alvorens we naar de opbouw van akkoordprogressies gaan.

Toonladders en toontrappen

Dit stuk begrijp je het beste, als je van te voren de volgende website modules hebt gelezen:

Muziektheorie | Toonladders
Muziektheorie | Akkoorden theorie
Muziektheorie | CAGED systeem & solo's
Muziektheorie | Harmonieleer

Met deze voorkennis, samen met de theorie in de al genoemde E-boeken, pak je onderstaande theorie gemakkelijk op. Mochten je bepaalde termen niet duidelijk zijn, raadpleeg dan de hierboven genoemde website onderdelen.

Als reminder geven we je eerst de notennamen op de gitaarhals tot en met de 12^de fret:

Het is belangrijk dat je in ieder geval de notennamen kent op de 6^de snaar (de lage-E snaar), en de 5^de snaar (de A snaar). Deze noten moet je weten te vinden op je gitaarhals, omdat we op basis van deze noten de akkoorden Shapes over de gitaarhals gaan verschuiven.

Een tweede belangrijk stukje theoretische kennis is weten, hoe majeur en mineur toonladders zijn opgebouwd, waarvoor je alle hierboven genoemde website-onderdelen (nogmaals) kunt raadplegen. Ook hier weer even een opfrissertje.

	Toontrap ➤	I	ii	iii	IV	V	vi	vii	I
Majeur toonladders
Toonladder	Akkoord ➤	Majeur	Mineur	Mineur	Majeur	Majeur	Mineur	Mineur	Majeur
C		C	D	E	F	G	A	B	C
G	1 x ♯	G	A	B	C	D	E	F♯	G
D	2 x ♯	D	E	F♯	G	A	B	C♯	D
A	3 x ♯	A	B	C♯	D	E	F♯	G♯	A
E	4 x ♯	E	F♯	G♯	A	B	C♯	D♯	E
F	1 x ♭	F	G	A	B♭	C	D	E	F
B♭	2 x ♭	B♭	C	D	E♭	F	G	A	B♭
E♭	3 x ♭	E♭	F	G	A♭	B♭	C	D	E♭

	Toontrap ➤	i	ii	III	iv	v	VI	VII	i
Mineur toonladders
Toonladder	Akkoord ➤	Mineur	Mineur	Majeur	Mineur	Mineur	Majeur	Majeur	Mineur
Am		A	B	C	D	E	F	G	A
Em	1 x ♯	E	F♯	G	A	B	C	D	E
Bm	2 x ♯	B	C♯	D	E	F♯	G	A	B
F♯m	3 x ♯	F♯	G♯	A	B	C♯	D	E	F♯
Dm	1 x ♭	D	E	F	G	A	B♭	C	D
Gm	2 x ♭	G	A	B♭	C	D	E♭	F	G
Cm	3 x ♭	C	D	E♭	F	G	A♭	B♭	C

Je ziet hierboven twee tabellen, een voor majeur toonladders, de andere voor de mineur toonladders.

De 1^ste kolom geeft de toonladder aan, bijvoorbeeld de toonladder in C,B♭, F♯m etc.

De 2^de kolom geeft aan hoeveel verhogingen (♯ of "sharps"), of hoeveel verlagingen (♭ of "flats") in de desbetreffende toonladder voorkomen. Als je bijvoorbeeld naar de A majeur toonladder kijkt, dan zie je dat er drie keer verhoogde noten in de toonladder voorkomen (3 x ♯). Dat klopt ook, kijk maar verder op deze rij: C♯, F♯ en G♯. Als je wilt weten hoe dit precies tot stand komt, lees dan de theorie over de kwintencirkel, te vinden in het website onderdeel Muziektheorie | Toonladders.

In de kolommen 3 tot en met 10 zie je de notennamen die bij de toonladder horen.

Boven de kolommen drie tot en met 10 zie je Romeinse cijfers staan, die voor de majeur en de mineur toonladder afwijkend als kleine letter of hoofdletter worden geschreven. Deze Romeinse cijfers noemen we de "toontrappen". We laten dat in de onderstaande tabel zien:

	Toontrappen
Toonladder	No. 1	No. 2	No. 3	No. 4	No. 5	No. 6	No. 7	No. 8
Majeur	I	ii	iii	IV	V	vi	vii	I
soort akkoord	Majeur	Mineur	Mineur	Majeur	Majeur	Mineur	Mineur	Majeur
Mineur	i	ii	III	iv	v	VI	VII	i
soort akkoord	Mineur	Mineur	Majeur	Mineur	Mineur	Majeur	Majeur	Mineur

Als een Romeins cijfer als hoofdletter is geschreven, is het harmonisch het verstandigste een majeur akkoord te gebruiken. Is het cijfer klein geschreven, dan wordt er in harmonische zin een mineur akkoord verwacht. Stel nu dat je de akkoorden gaat bepalen voor de A majeur en de G mineur toonladder, dan krijg je de volgende akkoorden per toonladder:

	Toontrappen
A Majeur	I	ii	iii	IV	V	vi	vii⁰	I
Naam akkoord	A	Bm	C♯m	D	E	F♯m	G♯m⁰	A
G Mineur	i	ii⁰	III	iv	v	VI	VII	i
Naam akkoord	Gm	Am⁰	B♭	Cm	Dm	E♭	F	Gm

Het ⁰ teken achter een akkoord (bij de majeur toonladders de 7^de toontrap, bij mineur toonladders de 2^de toontrap), betekent dat je op die plaats een diminished (verminderd) akkoord speelt. Dat is overigens geen wet van Meden en Perzen, je kunt op die plaatsen ook het "normale" akkoord spelen. Een dimished akkoord is in feite een akkoord waarbij de kwint met een halve toon wordt verlaagd, er wordt dus een ♭5 noot in het akkoord opgenomen.
De kennis van de toontrappen (wanneer een majeur en wanneer een mineur akkoord, of een diminished akkoord gebruiken), is van groot belang om zelf een harmonisch juiste akkoordprogressie te kunnen schrijven.

Wanneer gebruik je nu een septiemakkoord? Septiemakkoorden komen in vrijwel alle moderne muziek voor, maar in het bijzonder in de blues en countrymuziek kom je deze akkoorden vaak tegen. De toevoeging van de vierde noot maakt dat er een wat andere, meer blues-achtige, klank wordt toegevoegd. Ook worden septiemakkoorden vaak gebruikt om een overgang te maken naar een ander akkoord. Zo wordt bijvoorbeeld na een G-akkoord vaak een G7 gespeeld om logischer de overgang te maken naar een C-akkoord. Dit is een kwestie van smaak.

Veelvoorkomende akkoordprogressies

Akkoordprogressies zijn het fundament van zo ongeveer alle popsongs. Eigenlijk zijn er niet eens zo heel veel progressies die je moet leren om popsongs te spelen of te componeren, je zult merken dat de meeste akkoordprogressies eigenlijk allemaal variaties op hetzelfde thema zijn.
Een akkoordprogressie is simpelweg een rijtje achter elkaar gespeelde akkoorden, die vanwege hun onnderlinge verhouding in de toonladder (denk aan de Romeinse cijfers die je zojuist geleerd hebt), bijzonder welluidend klinken. Er komt nog veel meer bij kijken, maar daarover later meer.
Onderstaande akkoordprogressies lees je als volgt, waarbij we de toonladder van C majeur als uitgangspunt nemen. Deze toonladder is: C D E F G A B C.
Stel dat de akkoordprogressie bestaat uit I - IV - V.
In het geval van de C majeur toonladder zijn dat de akkoorden C (I), F (IV) en G (V).
Zou je de E♭ Majeur toonladder nemen, dan is de akkoordprogressie E♭ (I), A♭ (IV) en B♭ (V).

Als je in mineur toonladders denkt, dan is de akkoordprogressie i, iv en v (de kleine Romeinse cijfers!)
In het geval van de A mineur toonladder zijn dat de akkoorden Am (i), Dm (iv), en Cm (v).
In het geval van de C mineur wordt de akkoordprogressie Cm (i), Fm (iv), Gm (v).
Je ziet dat bij een mineurtoonladder alle akkoorden die in de toontrap met een klein Romeins cijfer zijn gekenmerkt, als een mineur akkoord worden gebruikt/gespeeld.

Onderstaand kun je alle mogelijke akkoordprogressies opvragen door op de button "Open" te klikken. Je kunt deze 52 verschillende akkoordprogressies gebruiken om te oefenen, wat dan tevens een mooie oefening in akkoordenleer is. Of je gebruikt de voorbeelden om zelf songs te schrijven.
Als je jezelf ooit hebt afgevraagd hoe het kan dat een gitarist met volkomen vreemde andere artiesten direct muziek kan maken, dan is dat omdat ze hun toonladders en akkoordprogressies volledig uit hun hoofd hebben geleerd. Daarnaast helpt een (zeer) goede kennis van toonladders en akkoordprogressies ook, om je solo's en riffs te verbeteren, zeker als je deze "on the fly" moet spelen (improviseren).
De akkoordprogressies die je via onderstaande tabel kunt opvragen, zijn progressies waarin met name van open akkoorden gebruik is gemaakt. Een progressie schrijven gaat vaak veel eenvoudiger door barré akkoorden toe te passen, omdat je dan meerdere akkoordvormen met één Shape kunt maken. Dat leggen we in de volgende paragraaf uit.

Progressie	Genre	Voorbeeld songs
I - IV	Rock, Folk	Bruce Springsteen - Born in the U.S.A.
I - V	Rock, Pop	Bryan Adams - Summer of 69
I - IV - V	Rock, Pop, Folk, R&B, Dance	Creedence Clearwater Revival - Down on the Corner
I - vi - IV - V	R&B, Soul, 50's/60's	Electric Light Orchestra - Telephone Line
I - V - vi - IV	Rock, Pop, Reggae	Bob Marley - No Woman No Cry
vi - IV - V - I	(Punk) Ballads, Pop, Easy listening	Iggy Pop - The Passenger
IV - I - V - vi	Pop, Rock, R&B	Imagine Dragons - Whatever it Takes
I - IV - vi - V	Rock, Pop	Boston - More Than a Feeling
ii - V - I	Rock, Pop, Jazz	Maroon 5 - Sunday Morning
I - ♭VII - IV	Rock, Pop, Blues	Fleetwood Mac - Don't Stop
I - II - IV - I	Rock, Pop, 60's/70's	Thin Lizzy - Boys Are Back in Town
I - iii - IV - V	Rock Ballads, Blues, Pop	Elton John - Crocodile Rock
i - ♭VII - ♭VI - V	Rock, Pop, Flamenco, R&B	Foreigner - Feels Like the First Time
I - V - ♭VII - IV	Rock, Pop, Blues	Prince - Let's Go Crazy
I - vi - iii - V	Jazz, Pop, Rock	The Clash - Train in Vain
I - vi - ii - V	Rock, Pop, Jazz, Easy Listening	Four Seasons - Sherry
I - IV - I - V - I	Rock, Blues, R&B	B.B. King - The Thrill is Gone
ii - ♭VII - I	Rock, Blues, Jazz, R&B	Jimi Hendrix - All Along the Watchtower
I - ♯I^dim - ii - V	Pop, Rock, R&B, Easy Listening	George Harrison - My Sweet Lord
I - ♭III - ♭VII - IV	Rock, Pop, Blues, Jazz	Lenny Kravitz - Fly Away
I - I^aug - I⁶ - I⁷	Pop, Easy Listening, Jazz, R&B	Stevie Wonder - For Once in My Life
I - i	(Punk) Rock, Pop, Dance, R&B	The Police - Synchronicity II
i - V - i - ♭VIII - ♭III - ♭VII - V	Gebaseerd op klassieke muziek	Vangelis - Conquest of Paradise
I - VI⁷ - II⁷ - V⁷	Blues, Jazz, Folk, Pop	Arlo Guthrie - Alice's Restaurant
I - V - vi - iii - IV - I - IV - V	Pop, Rock, Dance, R&B	Kylie Minogue - I Should Be So Lucky
I - IV - II - V	Rock, Pop, Blues, 60's/70's	The Rolling Stones - Honkey Tonk Women
ii - iii - V - vi	Blues, Jazz, R&B, Pop, Dance	Bill Withers - Ain't No Sunshine
I - IV - ii - V	Pop, R&B, Rock, Blues, Easy Listening	Beach Boys - Wouldn't It Be Nice
i - iv - v	Blues, Rock, Pop, (Latin) Jazz, R&B	Santana - Black Magic Woman
I - III - vi - IV	Rock, Pop, R&B, Dance	Kate Perry - If We Ever Meet Again
I - ii - iii - V	(Punk)Rock, Pop, R&B	The Cure - Boys Don't Cry
IV - V - iii - vi	R&B, Pop, Dance	Madonna - Holiday
i - III - iv - v	R&B, Pop, Easy Listening	Johnny Cash - God's Gonna Cut You Down
i - VII - v - VI	Pop, Rock, R&B	The Police - Wrapped Around Your Finger
i - ♭III - ♭VI - V	Pop, Rock, Dance	U2 - Sunday Bloody Sunday
I - ♭VII	Rock, Pop, Blues, Grunge	Nirvana - Come As You Are
i - ♭VI - ♭VII	Rock, Pop, Blues	Dire Straits - Sultans of Swing
I - IV - iv	Rock, Pop, R&B	Pink Floyd - Nobody Home
I - II - ii	Jazz, R&B, Easy Listening	Antonio Jobim - Girl from Ipanema
I - v - ii	Jazz, R&B, Pop, Rock	Coldplay - Clocks
I - III - IV - iv	Pop, Rock, 60's/70's	David Bowie - Space Oddity
iii - vi - ii - V	Pop, Rock, Soul, Dance	Queen - Don't Stop Me Now
I - ii - iii - IV	Pop, Rock, Soul, R&B	Billy Joel - Uptown Girl
I - ♭III - IV	Pop, Rock, R&B, Blues, 60's/70's	Jimi Hendrix - Purple Haze
I - VII - ♭VII - VI - ♭VI - V	Rock, Blues, R&B, Soul, Dance	Eagles - Hotel California
I - VI - ii - V	Rock, Blues, Pop	Van Morrison - Gypsy in My Soul
I - iii	Rock, Pop, Blues,R&B, Dance	Alan Parsons Project - Eye in the Sky
I - III - IV - VI	Grunge, Rock, Pop, 60's/70's	Nirvana - Smells Like Teen Spirit
I - ii - IV	60's/70's, Pop, Rock, R&B	Lou Reed - Walk on the Wild Side
I - v	(Latin)Rock, R&B, Jazz, 60's/70's	Santana - Evil Ways
i - VII - III - VI	(Pop, Rock, R&B	One Republic - All the Right Moves
I - vi - IV - ii - iii - V	Pop, Rock, R&B, Easy Listening, Jazz	Lady Antebellum - American Honey

Akkoordprogressies met verschuifbare Shapes

Akkoordprogressies kunnen op basis van (een combinatie van) open en barré akkoorden worden samengesteld, zoals je hierboven in de tabel hebt kunnen zien. Je ziet wel eens artiesten die in een akkoordprogressie heel snel allerlei akkoordvormen achter elkaar kunnen spelen, wat er imponerend uitziet. Hee vaak gebruiken deze musici daarvoor barré akkoorden, en heel vaak spelen ze ook nog eens versimpelde vormen van barré akkoorden, om nog meer snelheid te kunnen maken.

Je kunt je natuurlijk afvragen of heel snel spelen wel zo belangrijk is. Enerzijds wel, maar anderzijds ook niet. Iemand als B.B. King zul je nooit 200 noten per minuut horen spelen, maar hij is toch een geweldige gitarist. Toch is een zekere snelheid wel belangrijk, zeker in de rock, metal, grunge, en aanverwante soorten muziek.

Even een aardigheidje: ooit heeft "Total Guitar", een muziekmagazine, uitgezocht wat in het eerste decennium van de jaren 2000, de snelste gitaristen waren. Dit is het lijstje:

  1. Steve Vai (20,8 noten per seconde)
  2. George Lynch (19,8 nps)
  3. Kirk Hammet (19,0 nps)
  4. Paul Gilbert (18,8 nps)
  5. Eddie Van Halen (18,7 nps)
  6. Joe Satriani (17,6 nps)
  7. Nuno Bettencourt (17 nps)
  8. Yngwie Malmsteen (16,8 nps)
  9. Marty Friedman (15 nps)
10. Steve Morse (14 nps)

Imponenerende namen, dat moge duidelijk zijn.

Akkoordprogressie voorbeeld toontrappen I, IV en V

We nemen de A majeur toonladder als voorbeeld.

	Toontrappen
A Majeur	I	ii	iii	IV	V	vi	vii⁰	I
Naam akkoord	A	Bm	C♯m	D	E	F♯m	G♯m⁰	A

Als we een I - IV - V akkoordprogressie willen spelen, dan hebben we de volgende akkoorden: A, D en E (allen majeur akkoorden), zie de tabel hierboven.

	Hiernaast zie je, dat je met één barré Shape, alledrie de akkoorden kunt spelen. Je verschuift alleen maar je speelhand van de 5^de naar de 10^de en daarna de 12^de positie, en je kunt de complete akkoordprogressie heel snel achter elkaar spelen, doordat je je vingers niet hoeft te verplaatsen.
	Een andere manier, en daarbij gebruik je twee barré Shapes, zie je hiernaast. Het voordeel hiervan is dat je voor de progressie van Het A majeur akkoord naar het D majeur akkkoord op dezelfde positie van de hals blijft, de 5^de fret, maar je moet wel je vingers verzetten.
	Nog een methode met één barré Shape. Je maakt een Slash Akoord (inversed) en dan kun je met de Shape hiernaast via de 2^de, 7^de en 9^de positie, weer dezelfde progressie spelen. Je kunt ook de noten op de 5^de snaar, de noten B, E en F♯ weglaten, dan klinken de akkoorden echter iets minder "vol", zeker als je het akkoord over alle snaren speelt.

Behalve bij de laatste progressiereeks, zie je dat je bij de twee andere, drie vingers nodig hebt om de akkoorden te kunnen zetten. Veel gitaristen gebruiken verkorte barré akkoorden, waarbij ze in plaats van drie vingers om het akkoord te plaatsen, een akkoord nemen dat maar twee vingers nodig heeft. Uiteraard wordt de wijsvinger in alle gevallen gebruikt om de barré te maken. Je zou de akkoordprogressie van hierboven ook als volgt kunnen uitvoeren:

We geven je de verkorte (of vereenvoudigde) barré Shapes bij de eerste twee progressie-voorbeelden die we hiervoor hebben laten zien. Door de A Majeur Shape door een Aadd4 Shape te vervangen, en de D en E Shapes door respectievelijk een D11 en een E11 akkoord (Shape), wordt het spelen een stuk gemakkelijker gemaakt. Hoewel je gitaarleraar zal gruwelen van deze oplossing 😁, is het eigenlijk niet of nauwelijks hoorbaar als je de oorspronkelijke, ingewikkelder Shapes, door deze eenvoudige Shapes vervangt. Probeer het maar eens uit op je gitaar.

Nogmaals: het is altijd beter te streven naar het gebruiken de oorspronkelijke, wat ingewikkelder barré Shapes, maar als je dat te lastig vindt, of je kunt daardoor niet voldoende snelheid op je gitaar ontwikkelen, dan kun je best de verkorte barré versies gebruiken.

Barré Shapes over de hele gitaarhals gebruiken

Een voorbeeld in majeur

Nu komt de volgende stap, waarin je pas echt de kracht van de barré Shapes gaat ontdekken. Laten we eerst de Shapes met hun grondtoon (in blauw weergegeven in de akkoorddiagrammen), koppelen aan de 6^de snaar (de lage-E snaar) van de gitaar. Dat ziet er voor de eerste akkoordprogressie-reeks hierboven als volgt uit:

De positie van de grondtoon op de 6^de snaar bepaalt dus, waar je de Shape gaat plaatsen. Wil je een A majeur in barré spelen, dan is de grondtoon van het barré akkoord een A, en die vind je op de 6^de snaar terug, op de 5^de positie. Zo ook voor de andere Shapes, zoals je in bovenstaande afbeelding kunt zien. De conclusie is, dat er geen barré-A akkoord is, maar een bepaalde Shape die, afhankelijk van waar je de Shape laat beginnen op de gitaarhals, als een A klinkt.

Met deze wijsheid kun je heel veel doen want dit betekent, dat je door de Shapes op te schuiven (shifting), ineens de I - IV - V akkoordprogressie in een andere toonladder kunt maken. Laten we het eens proberen met een I - IV - V progressie in G majeur.
Je weet dat de grondtoon G op de 3^de positie van de 6^de snaar op de hals zit. Door de Shapes voor A, D en E 2 posities terug te schuiven, kunnen we de I- IV - V akkoordprogressie zomaar in G spelen.

Een laatste voorbeeld: we willen deze I - IV - V progressie spelen in de toonladder B♭ majeur, en die toonladder heeft op de toontrappen I, IV en V de volgende akkoorden: B♭, E♭ en een F. Als je met de bovenstaande Shape wilt doorgaan dan kan dat, de B♭ zit op de 6^de positie, de E♭ op de ¹¹de positie en de F op de 13^de positie. Hoe verder je op de gitaarhals komt, hoe dichter op elkaar de toetsen (de posities) staan. Het wordt dan vaak wat lastig, zeker als je wat dikkere vingers hebt, om het barré akkoord goed te plaatsen. Over het algemeen komen de meeste gitaristen nog redelijk tot aan positie 12, daarboven wordt het met barré akkoorden een stuk moeilijker.

In dit geval is het handiger om de Shapes te gebruiken die we voorheen voor de alternatieve A majeur akkoordprogressie hebben gebruikt, zoals je die hiernaast ziet. Je moet nu de Shapes opschuiven, voor de B♭ neem je de 6^de positie, evenals voor de E♭. De shape om de F te spelen verschuift dan naar de 8^ste positie. Dat komt er als volgt uit te zien:

Je ziet hoe belangrijk het is, om de noten op de 6^de snaar (Lage-E) en de 5^de snaar (A) te kennen. Je weet dan op welke plek je welk (barré) akkoord kunt gebruiken, én: in alle gevallen kun je altijd de verkorte (vereenvoudigde) barré Shapes gebruiken.

Een voorbeeld in mineur

Om de verschuifbare barré akkoorden nog wat verder te verduidelijken, nu een voorbeeld vanuit de F♯ mineur toonladder.

	Toontrappen
F♯ Mineur	i	ii⁰	III	iv	v	VI	VII	i
Naam akkoord	F♯m	G♯m⁰	A	Bm	C♯m	D	E	F♯m

Je ziet op de gitaarhals (6^de snaar) dat de F♯ op de 2^de positie staat. De voor de akkoordprogressie I - IV - V benodigde B mineur kun je ook op de 2^de positie nemen, nu vanaf de 5^de snaar, de A snaar. De C♯ mineur kun je op de 4^de positie van de A snaar pakken. Zo liggen de barré akkoorden mooi dicht bij elkaar, wat goed is om de snelheid in je spel te houden.
Je ziet de akkoorden hiernaast staan.

Net zoals bij majeur barré akkoorden kunnen de Shapes vereenvoudigd worden tot wat je hiernaast ziet. Alle drie de akkoorden worden dan een add4 akkoord.

Op de gitaarhals is de positionering van deze akkoorden als volgt:

Kijk nog eens goed naar de gitaarhals hierboven. Je ziet dat er op de A snaar op de 9^de positie een F♯ (of G♭) noot staat. Je ziet, dat op de 7^de positie van de lage-E snaar een B wordt gespeeld. Tot slot zie je dat op de lage-E snaar op de 9^de positie een C♯ (of D♭) genoteerd staat.
Dat betekent, dat je de akkoordprogressie I - IV - V in F♯ mineur ook op die posities kunt spelen.
Je ziet de oorspronkelijke barré akkoorden op die posities hierboven links, met hun verkorte add4 vorm daaronder.

Nog een andere mogelijkheid de progressie I - IV - V in F♯ mineur te spelen, is aan de rechterkant van de afbeelding hierboven te zien. We gebruiken daarvoor de undecime akkoorden (11 akkoorden). In de eenvoudigste versie is het 11-mineur akkoord te spelen met slechts één vinger.

Door creatief gebruik te maken van je akkoordenkennis, en eventueel met behulp van een software-pakket als de "Guitarator Toolbox" (of een ander pakket), kun je zelf experimenteren met het bedenken van (verkorte) akkoorden.

Bij veel akkoordprogressies die we bij de backing tracks hebben uitgeschreven, vind je soms meer dan 10 barré akkoorden. Heel vaak kun je de helft van de akkoorden weglaten en alleen de belangrijkste akkoorden uit de toonladder spelen, dan klinkt de ritmische begeleiding nog steeds fantastisch. Ook hier kun je naar hartelust mee experimenteren.

Om je goed op weg te helpen bij het meespelen met de backing tracks hebben we, in "Chordify"-vorm, een "meespeel"-schema per backing track, waarin je ziet op welke plaats, en op welke tel in de maat, je een akkoord moet beginnen (of wisselen).
Chordify.net is een prachtige website met heel veel handige tools, een strak design en een supersnelle en simpele interface om akkoorden uit songs te achterhalen, transponeren naar andere toonladders, songarrangementen aanpassen, en nog veel meer mooie en leuke dingen. Een directe link naar de Chordify website vind je op onze startpagina.

Barré Shapes-Akkoorden tabel

We geven je een tabel waarmee je de meest voorkomende akkoorden kunt omzetten naar barré akkoorden met behulp van de barré Shapes. ook zullen we bij iedere barré Shape/akkoord een "verkorte" versie geven, in het Engels een "substitute chord" genaamd.

De tabel werkt als volgt:

bepaal het akkoord dat je wilt opzoeken, bijvoorbeeld een F♯/G♭ (dit is een majeur akkoord, de "m" van mineur ontbreekt immers)
zoek in de tabel naar een Shape die hoort bij een majeur akkoord. Van de meeste akkoordvormen vind je twee Shape varianten, één variant laat het akkoord beginnen op de 1^ste positie van de 6^de snaar (de lage E snaar), de tweede variant laat het akkoord beginnen op de 1^ste positie van de 5^de snaar (de A snaar)
bepaal op welke positie je de Shape moet plaatsen, op basis van de noten op de 6^de snaar of de 5^de snaar. Dat is de positie waarop het gewenste akkoord wordt gespeeld.

Als we het akkoord F♯/G♭ via deze tabel bepalen, dan zoek je eerst de majeur Shapes op (zie de afbeelding hierboven), waar je twee varianten ziet voor respectievelijk het beginnen op de ^6de snaar en de 5^de snaar. Op basis van je kennis van de noten op de ^6de snaar en de 5^de snaar, weet je waar het F♯/G♭ akkoord gespeeld moet worden, op respectievelijk de 2^de positie (lage E snaar), en de 9^de positie (A snaar). Zie de afbeelding hieronder.

Als je weer kijkt naar de afbeelding hiervoor, dan zie je hoe de Shapes zijn getransformeerd naar het F♯/G♭ akkoord. Het hangt van je eigen vaardigheden en smaak af, of je het volledige akkoord wilt spelen, of een van beide verkorte (substitute) akkoordversies.

Naast het begrip verkort (substitute), kom je in de muziekliteratuur ook te term "vervangend" (barré akkoord) tegen. Voor het begrip "uitgestelde" (bij bijv. sus2 akkoorden), kent de muziekliteratuur ook termen als "opgeschort" of "voorwaardelijk". Met al deze termen wordt hetzelfde bedoeld.

Majeur (verkorte versie add4)	Majeur Diminished (⁰) (verkorte versie madd4)	Majeur Septiem (7) (verkorte versie 11)
Tabel 1: Majeur Shapes

Majeur Sext (6) (verkorte versie 7 • 11)	Majeur None (9) (verkorte versie 11 • sus4)	Majeur Undecime (11) (geen verkorte versies)

Majeur Tredecime (13) (verkorte versie 11 • 9)	Majeur uitgestelde secunde (sus2) (verkorte versies sus4)	Majeur uitgestelde kwart (sus4) (verkorte versies sus4)

Majeur toegevoegde secunde (add2) (verkorte versies add4 • 7sus4)	Majeur toegevoegde kwart (add4) (verkorte versies add4 • 11)	Majeur Vermeerderd (aug) (verkorte versies aug11)

Mineur (verkorte versie madd4)	Mineur Diminished (m⁰) (verkorte versie madd4)	Mineur Septiem 7 (m7) (verkorte versie m11)
Tabel 2: Mineur Shapes

Mineur Sext (m6) (verkorte versie m11 • m7)	Mineur None (m9) (verkorte versies m11)	Mineur Undecime (m11) (verkorte versies m11)

Mineur Tredecime (m13) (verkorte versie m13 • mmaj9)	Mineur uitgestelde secunde (msus2) (verkorte versies msus2)	Mineur uitgestelde kwart (msus4) (verkorte versies madd4 • m11)

Mineur toegevoegde secunde (madd2) (verkorte versies m11 • m7)	Mineur toegevoegde kwart (madd4) (verkorte versie m11)	Mineur Vermeerderd (maug) (verkorte versies madd4)

Positie ↴	E Majeur Shape	E Mineur Shape	A Majeur Shape	A Mineur Shape
Tabel 3: Basis Shapes volgens de officiële theorie
Open positie
Positie 1
Positie 2
Enzovoorts

Barré akkoordprogressie oefeningen (met tabulaturen)

Tabulaturen

We beginnen met een aantal tabulaturen die je kunt gebruiken om een beter inzicht te krijgen in de verschillende barré akkoordvormen. Als je de theorie hierboven goed door hebt en snapt, kun je deze stap overslaan, en direct naar het volgende onderdeel "Progressie oefeningen met backing tracks" hierna.

Basis barré akkoorden

Septiem barré akkoorden

Barré akkoorden als arpeggio's

Barré akkoorden • diverse oefeningen

Barré akkoordprogressie oefeningen (met backing tracks)

Backing track	1. John Petrucci rock stijl
	C majeur 4/4 105 BPM 20:11
Progressie I - ii - IV - V - I vi - IV - I
Akkoorden

Backing track	2. Melancholische Blues stijl
	G majeur 3/4 55 BPM 21:02
Progressie I - IV - ii - V
Akkoorden

Backing track	3. Red Hot Chili Peppers stijl
	D majeur 4/4 85 BPM 12:02
Progressie I - V - ii - IV
Akkoorden

Backing track	4. Pink Floyd stijl
	A mineur 4/4 125 BPM 11:54
Progressie i - III - VI - iv - i
Akkoorden

Backing track	5. Funky Stijl
	E majeur 4/4 95 BPM 20:53
Progressie I - V - ♭vi - I
Akkoorden

Backing track	6. Funky Stijl
	E mineur 4/4 80 BPM 06:09
Progressie i - iv - ii - v - i
Akkoorden

Backing track	7. Rock Ballad Stijl
	E♭ majeur 4/4 120 BPM 22:32
Progressie I - V - vi - IV - I - V
Akkoorden

Backing track	8. Basic Funk Stijl
	B mineur 4/4 80 BPM 16:07
Progressie i - iv(IV)
Akkoorden

Backing track	9. Basic Funk Stijl
	D♭ mineur 4/4 85 BPM 16:07
Progressie i - iv(IV)
Akkoorden

Backing track	10. Psychedelic-progressive Rock Stijl
	A majeur 4/4 150 BPM 18:28
Progressie I - IV - vi - V - ♭vii
Akkoorden

Backing track	11. Easy Modern Blues Stijl
	A mineur 4/4 115 BPM 15:54
Progressie i - VII - VI - v - iv
Akkoorden

Backing track	12. Slow Blues Stijl
	F mineur 4/4 90 BPM 12:34
Progressie i - iv - III - iv(IV) - VI - v(V)
Akkoorden

Backing track	13. Funky Blues Stijl
	D mineur 4/4 100 BPM 12:15
Progressie i(I) - iv(IV) - i(I) - iv(IV) - i(I) - III - i(I)
Akkoorden

Backing track	14. Heavy Stoner Rock Stijl
	C♯ majeur 4/4 80 BPM 3:48
Progressie I - ♭iii(♭III) - ♭vii(♭VII) - IV - I
Akkoorden

Backing track	15. Smooth Jazz Groove
	E mineur 4/4 80 BPM 9:05
Progressie i - iv - v - VI - i
Akkoorden

Backing track	16. Neo Soul Groove
	A mineur 4/4 70 BPM 10:03
Progressie i(I) - iv - VI - iv - v - i
Akkoorden

Backing track	17. Funky Groove
	F mineur 4/4 100 BPM 9:42
Progressie i - iv - v - III - iv - I - v
Akkoorden

Backing track	18. Basic Reggae Stijl
	A mineur 4/4 80 BPM 5:37
Progressie i - VI - iv - v
Akkoorden

Backing track	19. Bluesy Funk stijl
	C majeur 4/4 85 BPM 14:27
Progressie vi(VI) - IV - I - IV - I
Akkoorden

Backing track	20. Funky Blues Groove
	B mineur 4/4 100 BPM 10:30
Progressie i - VII - iv - i - VI - VII - i
Akkoorden

Backing track	21. Lounge Funk Stijl
	C mineur 4/4 100 BPM 10:26
Progressie i - iv(IV) - i - VII - VI - v
Akkoorden

Backing track	22. Basic Reggae Stijl
	E mineur 4/4 75 BPM 8:36
Progressie i - VII - VI - v(V) - i
Akkoorden

Backing track	23. Funky Groove
	B mineur 4/4 90 BPM 10:07
Progressie i - iv(IV) - VIII - i(I) - iv(IV) - i
Akkoorden

Backing track	24. Blues in B.B. King Stijl
	G majeur 4/4 140 BPM 11:15
Progressie I - ♭VII - vi(VI) - ♯V - I
Akkoorden

Backing track	25. Reggae Dub Stijl
	B mineur 4/4 90 BPM 10:13
Progressie i - IV - VII
Akkoorden

Backing track	26. Funky Groove
	E mineur 4/4 95 BPM 5:49
Progressie i - v - iv
Akkoorden

Backing track	27. Basic Funk Stijl
	B♭ mineur 4/4 80 BPM 10:39
Progressie i - iv
Akkoorden

Backing track	28. Basic Funk Stijl
	E mineur 4/4 100 BPM 3:19
Progressie i - v - VI - ii - i
Akkoorden

Backing track	29. Basic Funk Stijl
	E mineur 4/4 95 BPM 10:31
Progressie i - iv
Akkoorden

Backing track	30. Soulful Funk Stijl
	E mineur 4/4 110 BPM 10:21
Progressie i - iv - VII - III - i
Akkoorden

bronnen: GuitarJan.Com, emastered.com, Bax Music Blog, Uberchord, Online Muziek Academy, Rudolf Rasch - Nootzaken: Hoofdstuk 7: Melodie, Preludium.nl, Giancarlo Facoetti (FaChords Guitar), Hal Leonard; Play Along Funk, Rick Peckham: Jazz Guitar Chord Dictionary, Harmanus Music, gitaarprofessor.nl, chordify.net, mazmazika.com/chordanalyzer.