Majeur ♯ toonladders met de akkoorden
Toonsoort	I	ii	iii	IV	V	vi	VII	VIII
C	C	Dm	Em	F	G	Am	B⁰	C
G	G	Am	Bm	C	D	Em	F♯⁰	G
D	D	Em	F♯m	G	A	Bm	C♯⁰	D
A	A	Bm	C♯m	D	E	F♯m	G♯⁰	A
E	E	F♯m	G♯m	A	B	C♯m	D♯⁰	E
B	B	C♯m	D♯m	E	F♯	G♯m	A♯⁰	B
F♯	F♯	G♯m	A♯m	B	C♯	D♯m	E♯⁰	F♯
C♯	C♯	D♯m	E♯m	F♯	G♯	A♯m	B♯⁰	C♯
Majeur ♭ toonladders met de akkoorden
F	F	Gm	Am	B♭	C	Dm	E⁰	F
B♭	B♭	Cm	Dm	E♭	F	Gm	A⁰	B♭
E♭	E♭	Fm	Gm	A♭	B♭	Cm	D⁰	E♭
A♭	A♭	B♭m	Cm	D♭	E♭	Fm	G⁰	A♭
D♭	D♭	E♭m	Fm	G♭	A♭	B♭m	C⁰	D♭
G♭	G♭	A♭m	B♭m	C♭	D♭	E♭m	F⁰	G♮
C♭	C♭	D♭m	E♭m	F♭	G♭	A♭m	B⁰	G♭

Mineur ♯ toonladders met de akkoorden
Toonsoort	i	ii	III	iv	v	VI	VII	i
Am	Am	B⁰	C	Dm	Em	F	G	Am
Em	Em	F♯⁰	G	Am	Bm	C	D	Em
Bm	Bm	C♯⁰	D	Em	F♯m	G	A	Bm
F♯m	F♯m	G♯⁰	A	Bm	C♯m	D	E	F♯m
C♯m	C♯m	D♯⁰	E	F♯m	G♯m	A	B	C♯m
G♯m	G♯m	A♯⁰	B	C♯m	D♯m	E	F♯	G♯m
D♯m	D♯m	E♯⁰	F	G♯m	A♯m	B	C♯	D♯m
A♯m	A♯m	B♯⁰	C♯	D♯m	E♯m	F♯	G♯	A♯m
Mineur ♭ toonladders met de akkoorden
Dm	Dm	E⁰	F	Gm	Am	B♭	C	Dm
Gm	Gm	A⁰	B♭	Cm	Dm	E♭	F	Gm
Cm	Cm	D⁰	E♭	Fm	Gm	A♭	B♭	Cm
Fm	Fm	G⁰	A♭	B♭m	Cm	D♭	E♭	Fm
B♭m	B♭m	C⁰	D♭	E♭m	Fm	G♭	A♭	B♭m
E♭m	E♭m	F⁰	G♭	A♭m	B♭m	C♭	D♭	E♭m
A♭m	A♭m	B♭⁰	C♭	D♭m	E♭m	F♭	G♭	A♭m

We geven een tweede voorbeeld, nu vanuit de B majeur toonladder. Als we de noten van de toonladder in de cirkel plaatsen, en we houden rekening met de onderlinge afstanden (zeg maar het "stappenplan" van de majeur toonladder), dan krijgen we de afbeelding zoals hiernaast.

De 6e toon van de B majeur toonladder is de G, dus de parallelle mineur toonladder van B majeur is G mineur.

We kunnen nu eenzelfde tabel opstellen als we zojuist voor de C majeur met de parallele A mineur toonladder hebben gedaan. Deze ziet er als volgt uit:

Let op! We hadden in de G mineur toonladder ook kunnen schrijven A♯ in plaats van B♭, en D♯ in plaats van E♭, en dan hadden we de volgende noten in de toonladder verwerkt: G  A  A♯  C  D  D♯  F  G.
Op de gitaar klinkt een A♯ immers hetzelfde als een B♭, en een D♯ hetzelfde als een E♭.
De afspraak is echter dat alle acht tonen moeten voorkomen in het octaaf, en door een A♯ en een D♯ te schrijven, missen we de noten B en E. Daarom moeten we in dit geval de noten B en E met een halve toon verlagen, en er een B♭ en een E♭ van maken. Dan hebben we weer alle tonen in de toonladder verwerkt.

De harmonische mineur toonladder

We hebben hiervoor gezien op welke manier we van de majeur toonladder tot een natuurlijke mineur toonladder komen. Om tot een harmonische mineur toonladder te komen, even weer wat muziektheorie.
De majeur ladder heeft een zogenaamde "leidtoon", dit is de 7^de toon die ons als het ware naar de grondtoon (hier de 8^ste toon) of slottoon brengt, met behulp van een halve toonafstand, dat heb je gezien in de tabellen hiervoor.

Een dergelijk "leidtooneffect" krijg je alleen met een halve toonsafstand en niet met een hele. We noemen dit in de klassieke muziek ook wel een "oplossing", en een componist als bijvoorbeeld Richard Wagner heeft leidtonen als motiefstructuren in zijn opera's verwerkt. Leidtonen is dus al een eeuwenoud begrip.

Kijk nog eens goed naar de tabllen hierboven. De natuurlijke mineur toonladder heeft géén halve toonsafstand aan het eind en daarom ook geen leidtoon. Als je in de natuurlijke mineur toonladder de 7^de toon verhoogt, krijg je toch een leidtoon. En op die manier ontstaat de harmonische mineur toonladder. In een tabel het verschil:

Let op de verandering tussen de 6^de en 7^de toon. Dit is een toonafstand geworden van 1½ toon, of zoals dat in de klassieke muziek wordt aangeduid, een overmatige secunde.

De melodische mineur toonladder

op een aantal instrumenten is de harmonische toonladder wat moeilijk te spelen, door de grote toonafstand (1½ toon), tussen de 6^de en de 7^de noot, oftewel tussen de sext en het septiem. dit geldt overigens ook voor een instrument als de gitaar.
De oplossing die hiervoor is bedacht, is de sext (de 6^de noot) met een halve toon te verhogen. En zo onstaat wat we de melodische mineur toonladder noemen. We breiden de voorgaande tabel nog wat verder uit:

Omdat nu zowel de 6^de en 7^de toon verhoogd zijn, vermijd je de overmatige secunde die je in de harmonische mineur toonladder hebt gezien. Zodoende loopt de melodie mooi door. Vandaar de naam!
Naast de verhoging van de 6^de en 7^de toon is er nog een verandering. Als je melodisch mineur stijgend speelt heb je te maken met de verhogingen van de 6e en 7e toon, en loop t de melodie mooi door.
Als je de toonladder dalend speelt vervallen de verhogingen, en klinkt de toonladder als de oorspronkelijke natuurlijke mineur toonladder, dus als volgt stijgend en dalend:
A  B  C  D  E  F♯  G♯  A  G  F  E  D  C  B  A.

De harmonische en melodische toonladders komen heel vaak voor in neo-klassieke, progrock, fusion, zigeneur- en jazz gerelateerde muziek. Maar zo af en toe wil de rock-gitarist ook eens wat exotischer proberen, en dan kom je wel eens dit soort toonladders tegen.

Natuurlijke mineur akkoordprogressies

---

Harmonische mineur akkoordprogressies

---