Uitleg gebruik van deze applicatie

---

Deze applicatie probeert, naast alle theorie die al op de website GuitarJan.com is gepubliceerd, voor de rockgitarist inzichtelijk te maken welke akkoorden, akkoordcombinaties en akkoordprogressies er mogelijk zijn, waarbij we tevens grote aandacht besteden aan de slagritmes (strumming patterns) die je als rockgitarist kunt hanteren. Er worden geen solo's, licks of riffs geïntroduceert, de nadruk ligt op akkoordspel, dus op de "rhythm guitarist".

Je kunt deze applicatie goed gebruiken naast je andere studieboeken, en de diverse Youtube en andere social media kanalen die heel veel lessen en instructies voor de rockgitarist bevatten. Een aantal studieboeken die we, naast deze applicatie en onze website, kunnen aanbevelen zijn:

Bolt, B. (1993). Music Theory for the Rock Guitarist. Mel Bay Publications, MO, US.
Bruin, M. de. (2017). Klassieke Harmonieleer, alles over Akkoorden en Akkoordverbindingen. Leren Componeren, Wilnis, NL.
Chappell, J, Phillips, M, Austin, D. et al. (2009). Guitar All-in-One for Dummies. Wiley Publishing, Hoboken, US.
Fischer, P. (2000). Rock Guitar Secrets. AMA Verlag, Berlin, DLD.
Martin, T. et al. (2005). Illustrated Guitar. MaranGraphics Inc, Ontario, CAN.
Stetina, T. (2001). Rock Guitar: A Complete Guide to Learning Rock Guitar. Hal Leonard Publishing Corporation, Minnesota, US.

In dit studieblok van de applicatie bespreken we de meest voorkomende akkoordvormen voor de rockgitarist, te weten de open akkoorden, barré akkoorden, power chords en slash chords.

In het tweede studieblok gaan we uitgebreid in op slagritmes voor de rockgitarist. Daarnaast besteden we bijzonder veel aandacht aan het menselijk aspect van muziek luisteren: waarom vinden we de ene akkoordprogressie aangenaam klinken, en vinden we andere akkoordprogressies weerbarstiger? We gebruiken delen uit een wetenschappelijk onderzoek wat tot doel heeft, de samenklank van akkoorden te analyseren.

Akkoordprogressies zijn er in diverse vormen en maten, zoals je in deze studie applicatie zult leren. Op basis van het muziektheoretische concept van de kwintencirkel en toontrappen, maken we duidelijk hoe je akkoorden bij elkaar kunt "redeneren" op basis van deze theorie. Je zult merken dat het niet zo gecompliceerd is om eigen akkoordprogressies samen te stellen, die net zo goed klinken als die van de bestaande rocksongs.

Tot slot is studieblok 3 geheel gewijd aan voorbeelden (met tabulatuur) van de meest voorkomende akkoordprogressies in zowel de majeur als de mineur toonladders. Deze praktijkvoorbeelden vormen, samen met de hierboven genoemde theoretische basis, de grondslag voor het schrijven van de akkoordprogressies in rockmuziek.

De herkomst van rockmuziek

---

Rock komt voort uit rock 'n roll, maar waar kwam rock 'n roll dan vandaan?
Rock 'n roll is ontstaan uit verschillende soorten muziek in Amerika: de blues, country music, popmuziek en Rhythm & Blues. Verder zijn nog folk en jazz invloeden in rock 'n roll terug te vinden.

Het belangrijkste bij het ontstaan van de rock 'n roll, en later welke andere vorm van rock dan ook, is de blues.
De slaven in Amerika zijn de grondleggers van de blues, in hun werkliederen en liedjes over God.
De blues heeft een akkoordenschema dat bestaat uit 12 4-kwartsmaten, de zogeheten 12-Bar Blues. Dit schema kent een zogeheten turnaround in de akkoordenprogressie, en heel belangrijk zijn de Blue Notes in de blues toonladders. Lees anders het website onderdeel "Muziekgenres: Blues" van de GuitarJan.com website. De blues als "muziekgevoel" was dus heel belangrijk voor de muziek uit die tijd.

In de 20^e eeuw worden allerlei muzieksoorten samengevoegd, de blues van de negers, de blanke muziek, de country en de pop samen. Hoewel de blanke bevolking in eerste aanleg niets met de zwarte bevolking in Amerika te maken wilde hebben, werd er gaandeweg toch gezamenlijk muziek gemaakt, en werden de stijlen steeds meer door elkaar gemengd.

Een diskjockey in Ohio draaide deze gemixte muziekstijl en noemde het rock 'n roll. Dezelfde diskjockey organiseerde ook het eerste rock 'n roll concert. De muziekstijl werd waanzinnig populair. Bekende muzikanten uit die tijd waren Chuck Berry, Little Richard en later artiesten als Buddy Holly en Elvis Presley.

Bepaalde vormen van blues en later rock 'n roll kwamen naar Engeland. In 1958 werd een song van Cliff Richard and The Drifters (later Cliff Richard and The Shadows) het eerste Engelse rock 'n roll nummer.
Dit nummer was het eerste British Rock nummer. De band had heel veel invloed, waarbij ze een soort basisopstelling van muziekinstrumenten gebruikten, te weten twee gitaren, een bas en een drumstel. Ook kwamen ze met de lead gitaar en met de elektrische basgitaar. In feite heeft de standaard Rock band van tegenwoordig nog steeds hetzelfde instrumentarium, eventueel aangevuld met toetsinstrumenten.

Hierna kwamen er nog veel andere Engelse bands, The Beatles, The Rolling Stones, The Who en The Kinks, om er eens een paar te noemen. Veel jongeren begonnen ook dit soort muziek te maken in bijvoorbeeld de garages van hun huizen en zo begon de opmars van de Rock muziek. De muziek die jongeren in hun garages speelden werd, hoe toepasselijk, garage rock genoemd.

Diverse verschijningsvormen van Rock muziek

De eerste mixverschijnselen in Rock muziek was de Bluesrock en de Folk rock. De Blues rock was rock 'n roll en blues samen, met veel elektrisch gitaargeweld. Het was harder en sneller dan de gewone blues. De Rolling Stones bijvoorbeeld speelden blues rock. Folk rock was rock 'n roll, waarbij British Rock en folk muziek samen kwamen. Bekende muzikanten in dit genre zijn Bob Dylan, of Simon & Garfunkel.

Psychedelic rock kwam op toen drugs, vooral heroine en LSD, steeds meer gebruikt werden. De muzikanten probeerden te spelen wat ze voelden als ze drugs gebruikten. De muziek heeft, naast gitaarwerk, ook veel meer elektronische geluiden.
De liedjes duren vaak (veel) vaak langer dan de standaard songs in die tijd, en gaan over dromen, visioenen en hallucinaties. Bekende artiesten die psychedelic rock speelden zijn Pink Floyd, The Doors en Jimi Hendrix. Ook the Beatles gingen deze muziek spelen.

Uit Psychedelic rock, Blues rock en andere muzikale invloeden als jazz en klassieke muziek, kwam de Progressive rock voort. Er werden nieuwe instrumenten uitgevonden (synthesizers), er werden aparte ritmes gebruikt en lange melodieën. Bekende artiesten die deze stijl speelden zijn Genesis, Yes, King Crimson en later ook Pink Floyd.

Eind jaren 60, begin jaren 70, ontstond ook de Hard Rock. Je hoort veel elektrisch gitaargeweld en basgitaren, met een flinke dosis percussie. De eerste grote Hard rock bands waren Led Zeppelin, Black Sabbath en Deep Purple. Later kwamen er ook ander bands als Aerosmith, Kiss, AC/DC en Queen.

Heavy Metal kwam weer voort uit de Hard rock van bands als Deep Purple, Black Sabbath en Led Zeppelin. Er is maar een klein verschil, waarbij Heavy metal wat "zwaarder" en meer "duister" klinkt dan de standaard Hard rock.

Daarnaast heb je ook nog Arena rock en Glam rock. Arena Rock is een soort van Hard rock dat wat heavier is dan pop muziek, en ook een behoorlijk commercieel sausje over zich heen kreeg, zodat het snel populair werd, en dientengevolge goed verkocht. Bands als Queen, Survivor, Bon Jovi en dergelijke maken deze muziek.
Bij Glam Rock treden de muzikanten op in een entourage vol glitter en glamour, soms bizar uitgedost, denk maar eens aan een band als Kiss. Slade, Sweet en David Bowie zijn hiervan ook treffende voorbeelden.

Ergens tegen het einde van de jaren 70 van de vorige eeuw ontstond Punk rock. De Punk rock richtte zich tegen de rock muziek die in die tijd populair was. Punk rock was snelle, harde, gemakkelijk te begrijpen muziek met teksten die tegen oorlog, geweld, rassendiscriminatie en dergelijke waren. De eerste Punk rock bands waren The Ramones en de SexPistols.
De Punk rock zorgde voor heel veel nieuwe soorten rock. Post punk, Hardcore punk, of gewoon Hardcore bijvoorbeeld.
En om weer een anti-geluid tegen Punk te vormen zagen we de opkomst van de New Wave of British Heavy Metal. Deze heavy metal was weer sneller en harder en met veel melodie. Bekende artiesten zijn Def Leppard en Iron Maiden.

De populairste vorm van metal is Glam metal. De artiesten zagen er vaak bizar uit, verkleed als vrouwen, in glitterpakjes, op hoge hakken, je kunt het zo gek niet bedenken. De muziek ging vooral over sex, drank, en drugs. Voorbeelden zijn Mötley Cruë en Twisted Sister.
Daarna zijn er heel veel soorten Metal ontstaan, bijvoorbeeld Trash Metal zoals een band als Metallica dat speelt. Daarnaast kennen we nog Death metal, Power metal, Speed metal en Symphonic metal. Bij Symphonic Metal kun je denken aan een bans als Queensrÿche of Dream Theater.

Toen kwam de Alternative rock. Alternative rock is onder andere Gothic rock, Indie rock, Grunge en Britpop. Van de Alternative Rock scene is Grunge wel het bekendste geworden. Grunge kent compleet anders gestemde gitaren, heel veel percussie en heeft lang niet altijd een supersnel ritme. De songs gaan vaak over angsten en frustaties. De bekendste Grunge bands zijn Soundgarden, Pearl Jam en Nirvana.
Als reactie tegen deze Grunge muziek kwam in Engeland de Britpop. Bands als Blur, Oasis, The Verve en Radiohead waren zeer populair.

Voor onze muziektheorie en praktijk op deze website, beperken we ons tot de min of meer standaard Rock zoals deze anno 2021 geldt. Je kunt daarbij denken aan bands als Coldplay, Bruce Springsteen's E-Street Band, Green Day, Foo Fighters, Arcadia en dergelijke, die allemaal een eigen, herkenbaar geluid hebben, maar in de basis de standaard rock stramienen, zoals deze al jaren bestaan, trouw volgen en in hun muziek toepassen.

De belangrijkste akkoorden

---

In tegenstelling tot bluesmuziek, waarbij we vaak vaste stramienen als een 8-bar, 12-bar of 16-bar bluespatroon tegenkomen, is dat bij rockmuziek niet het geval. Rockmuziek kent niet van dergelijke "standaarden", iedere artiest doet zijn unieke ding. Wat rockmuziek wel kent zijn een aantal veelgebruikte basis akkoordprogressies, die we in deze leerapplicatie uitgebreid zullen behandelen.
Ritmegitaar spelen in rockmuziek is ontzettend belangrijk, het ritme draagt als het ware de complete song. Om te beginnen moet iedere (beginnende) gitarist de meest belangrijke open akkoorden kennen.

Open akkoorden

De eerste belangrijke groep die je moet kennen zijn de open akkoorden. Onder open akkoorden verstaan we akkoorden die één of meerdere "open" snaren kennen, dat zijn snaren in het akkoord waarop geen vingerpositie wordt toegepast. De meest belangrijke open akkoorden in de rockmuziek zijn:

Je zou met deze akkoorden bijvoorbeeld volgend patroon (in vierkwartsmaat) kunnen spelen:


Als je bovenstaande akkoordenprogressie speelt, dan begrijp je waarschijnlijk waarom zoveel pop- en rocksongs op elkaar lijken. Veel songs zijn gebaseerd op exact die akkoorden, hoewel vaak in een andere volgorde.

Barré majeur/mineur akkoorden

Om alle mogelijke akkoorden op een gitaar te kunnen spelen, moet je het concept van de "verschuifbare" akkoorden begrijpen. een handigere term hiervoor is het Engelstalige "shapes", een begrip dat door de hele muziekliteratuur door wordt gebruikt.
Een dergelijk akkoord heeft een vingerzetting die niet veranderd als je naar een ander akkoord op de gitaarhals gaat. We noemen deze akkoorden Barré akkoorden (engelstalig: "barre chords"). Het concept van Barré akkoorden is erg eenvoudig: één vinger (de wijsvinger) ligt dwars over de frets heen op een bepaalde positie, terwijl de andere vingers in de shape op hun plaats blijven. Nemen we als voorbeeld een G barré akkoord:

Je ziet dat de wijsvinger alle snaren op de 3e fret pakt, en de overige vingers worden gebruikt om de overige noten in het akkoord te pakken. Dit is een typisch barré akkoord: de wijsvinger klemt als het ware alle snaren op een bepaalde plaats vast. Het zijn geen eenvoudige akkoorden om te spelen, en je moet er hard op studeren, maar het loont de moeite. Door barré akkoorden te gebruiken kun je akkoorden spelen die uit vijf of zes noten bestaan, waarvoor je dan echter maar 4 vingers nodig hebt. En daarnaast kun je razendsnel over de hals bewegen om een nieuw akkoord te pakken.

Wat je hierboven ziet is een zogeheten shape, een vaste vorm die je voor het maken van een akkoord kunt gebruiken. Kijk eens goed naar de G barré shape, en verplaats dit akkoord nu eens naar het begin van de hals, juist ja, dan zie je dat het akkoord is gebaseerd op een E akkoord.
In feite zijn alle barré akkoorden een afgeleide van 4 "open snaren" akkoorden die we kennen, te weten de E, A, Em (E mineur) en Am (A mineur). Da's handig om te weten.

Om zo'n shape over de hals te bewegen, moet je weten dat de naam van het akkoord altijd wordt afgeleid van de laagste noot in het akkoord. Een tweede belangrijk weetje is, dat de E en de A shape de laagste noot altijd op de 6^e snaar hebben, en de beide shapes Em en Am hebben de laagste noot op de 5^e snaar.
Om de shapes dus over de hals te verplaatsen, moet je de namen weten van de noten op de 6^e en 5^esnaar. De notennamen zijn als volgt:

Laten we hetzelfde G barré akkoord nemen, waarvan de laagste noot, de G, op de 3e positie ligt. We laten een aantal akkoorden zien, die met exact dezelfde shape gemaakt worden, waarvan de akkoordnaam bepaald wordt door de fretpositie van de laagste noot.



Als we nu de grondtonen op de 6^e snaar even in gedachten houden, en we willen mineur barré akkoorden maken, dan gaan we uit van de E mineur shape. Zie welke mineur akkoorden dat je maakt door deze shape als barré op te schuiven.



Het principe zal je wel duidelijk zijn. We laten als laatste nog een vooorbeeld zien van de majeur barré akkoorden die je krijgt als de grondtoon op de 5^e snaar ligt, en we daarvoor de A shape gebruiken. Let op! de 6^e snaar wordt niet gespeeld.



Als je goed naar de 6^e en 5^e snaar kijkt, dan zie je dat majeur akkoorden op meerdere manieren gweaakt kunnen worden, afhankelijk van de shape die je gebruikt.
Je kunt bijvoorbeeld een G♭ majeur akkoord maken met de E shape op fretpositie 3, maar hetzelfde G♭ majeur akkoord kun je ook spelen door de A shape te gebruiken, op fretpositie 9.

Dan blijft nog de Am shape, waarmee je barré mineur akkoorden kunt maken, waarvan de laagste noot op de 5^e snaar ligt. Een voorbeeld hiervan zie je onderstaand:

Overige barré shapes

Hoewel je met majeur en mineur barré akkoorden duizenden popsongs kunt spelen, is een ander belangrijk akkoord, en dat heb je gezien bij de behandeling van de open akkoorden, het septiem akkoord. De toevoeging van de vierde noot in een septiem akkoord maakt dat er een wat andere, meer melancholiek-achtige, klank wordt toegevoegd.
Ook worden septiemakkoorden vaak gebruikt om een overgang te maken naar een ander akkoord. Zo wordt bijvoorbeeld na een G-akkoord vaak een G7 gespeeld om de overgang naar een C-akkoord logischer te maken. Met name in blues en country muziek komen septiem akkoorden nog meer voor dan in rock en pop muziek.

De herleiding van de barré septiem akkoorden volgt uit de majeur/mineur shapes die je zojuist hebt geleerd, en wel als volgt:



Van de E shape hebben we een E7 shape gemaakt, van de E mineur shape hebben we een E7 mineur shape gemaakt, de A is een A7 shape geworden, en de A mineur shape is de A7 mineur geworden. Ook hier geldt dat de laagste noot op de 6^e of 5^e snaar bepaald welk akkoord met de shape wordt gespeeld.

Je zult bij het spelen van barré akkoorden merken dat het tot en met de zevende fret nog wel gaat met de vingerposities, omdat de tussenliggende fretafstand nog redelijk is. Daarna wordt het echter een stuk moeilijker om de barré akkoorden te pakken.

Door de veelheid aan mogelijkheden met barré akkoorden zul je niet gauw gedwongen zijn om heel hoog op de hals nog barré akkoorden te moeten spelen. Mocht dit wel het geval zijn, dan zijn er wat foefjes die je kunt gebruiken.

Je ziet hiernaast een voorbeeld van hoe we de E shape en de A shape wat vereenvoudigd hebben, hoewel je er qua speelbaarheid niet zoveel mee opschiet. Zo zul je in de A shape een barré moeten maken van de noten G, C en E, wat op de hogere posities van de hals wel gemakkelijker gaat dan de standaard A shape, maar nog steeds de nodige acrobatiek in de vingerzettingen vereist.

En vanwege het shape principe geldt ook hier, dat als je een G♯ barré akkoord op de 11^e fret moet spelen (in de A shape), je ook een G♯ barré akkoord in de E shape op de 4^e fret kunt gebruiken, zie hiernaast.
Natuurlijk zal de klankkleur anders zijn, je speelt immers het G♯ akkoord lager op de hals, dus soms zul je daarvoor ook de andere akkoorden in een song in een andere positie moeten spelen, om de klankbalans te blijven houden.

Standaard wordt het septiem akkoord met een 7 aangeduid zoals je hierboven hebt gezien met E7, Em7, A7, am7 enzovoorts. Het standaard septiem akkoord is een akkoord dat als "klein septiem", zie daarvoor de uitleg van de kwintencirkel op de website GuitarJan.com. soms zie je het septiem akkoord wel aangeduid worden als b7 of "Dominant septiem" (wat je van ons weer direct mag vergeten).

Naast het standaard septiem akkoord zoals hierboven bedoeld, is er ook een septiem akkoord met een groot septiem. Dat wordt aangeduid met een Maj7 (Major7), M7 of "Majeur septiem". Ook het maj7 akkoord wordt in de rockmuziek gebruikt. Er zijn weer twee shapes die je daarvoor kunt gebruiken, en die zijn afgeleid van de Amaj7 en de Dmaj7.

Hiernaast zie je de Amaj7 shape die je over de gitaarhals kunt schuiven, en de Dmaj7 shape, die ook overal op de gitaarhals kan worden gebruikt. Je ziet dat de Amaj7 shape op de 5^e fret een C♯maj7 is geworden, e de Dmaj7 shape op de 5^e fret is een Gmaj7 akkoord.


Als laatste barré akkoordvorm noemen we het sext akkoord, waarvan we spreken als het getal 6 achter de grondtoon van het akkoord staat. Aan het akkoord is dan een grote sext toegevoegd, en voor de muziektheoretische uitleg verwijzen we weer naar de theorie achter de kwintencirkel op de website GuitarJan.com. Het betekent dat het akkoord bestaat uit de grondtoon, grote terts, kwint en grote sext. In het geval van een C akkoord zijn dat dus de noten: C  E  G  A. De sext akkoorden hebben geen ingewikkelde vingerzetting, en er zijn zelfs bruikbare en goed speelbare alternatieven voor. Zo is het helemaal geen probleem om de Em7 shape te gebruiken als een G6 shape, zie hierboven.

Voor alle andere barré akkoordvormen die je wellicht tegen komt bij het naspelen van songs, of die je in je eigen composities wilt verwerken, kun je simpelweg een vergelijkbaar akkoord in een open positie zoeken, en die over de hals verschuiven. Zie hernaast het Cadd9 akkoord, of zo je wilt, de add9 shape. Vanaf een barré op de 1^e fret wordt het een C#add9, vanaf de 2^e fret een Dadd9, enzovoorts. Het denken in shapes maakt het uitzoeken en spelen van barré akkoorden bijzonder eenvoudig.

Een overzicht van de meest voorkomende akkoorden, waaronder ook barré akkoorden, vind je onder de menu-opties "Akkoordentheorie" en "Akkoordendiagrammen" op de website GuitarJan.com.

We laten je het akkoordendiagram van de song "Cocaine" van J.J. Cale/Eric Clapton zien. Bij het componeren van de song heeft J.J. Cale een barré shape gebruikt die gedurende de gehele song niet meer wijzigt, en waarmee liefst vier akkoorden, in een prachtige harmonie, worden gespeeld. In het Chorus van de song zit de prachtige akkoordprogressie waarbij dezelfde shape van de 7^e naar de 5^e, naar de 3^e, en uiteindelijk naar de 2^e fret wordt verplaatst. Een geniale akkoordprogressie, bestaande uit louter barré akkoorden.

Er bestaan ook een aantal manieren om barré akkoorden wat te versimpelen, maar daardoor doe je de klank van het barré akkoord geweld aan. Een aantal mogelijkheden van het versimpelen van barré akkoorden vind je op de website GuitarJan.com onder de sectie "Muziekgenres", en daarvan de subsectie "Reggae". Deze zogeheten verkorte of verkleinde barré akkoorden zijn in reggae muziek toepasbaar, omdat de basgitaar in dat muziekgenre meestal de laagste 3 snaren voor zijn rekening neemt, en de slaggitaar de hoogste drie snaren.
Bij rockmuziek echter horen de laagste snaren typisch in het ritmespel thuis, omdat rock nu eenmaal die volle, wat donkere klankkleur kent. Je kunt rustig de verkorte/verkleinde barré akkoorden in rockmuziek toepassen, maar je zult wel merken dat je daardoor toch diepte en kleur in je ritmespel zult missen.

Tot slot geven we je nog een overzicht van de meest voorkomende barré akkoorden.

Power chords

---

Powerakkoorden (we noemen ze vanaf nu power chords, omdat dit een algemeen gebruikelijke term in de muziekwereld is), zijn heel geliefd in de rockmuziek. Dat komt omdat power chords heel krachtig klinken, maar gemakkelijk op de hals zijn te plaatsen, dus je kunt vaak een hoge snelheid bewerkstelligen in het overgaan van het ene naar het andere power chord.
Een ander belangrijk aspect is, dat als je op een elektrische gitaar met een overstuurd geluid (overdrive distortion, fuzz, versterker met veel gain) akkoorden speelt, je zult ontdekken dat de normale akkoorden als Em, Amaj7 en dergelijke als een brei gaan klinken. Ze zijn nauwelijks of niet meer herkenbaar.
Ook ontdek je dat dat nog erger wordt als de gitaar niet heel zuiver gestemd is. De oorzaak is dat boventonen en verschiltonen (tonen met hoge geluidsfrequenties en tonen die onderscheid maken tussen twee verschillende tonen), door de oversturing veel meer hoorbaar worden en bij de meeste akkoorden elkaar in de weg zitten.
De enige akkoorden die overeind blijven, ook bij zware vervorming, zijn akkoorden die alleen uit grondtonen en kwinten bestaan, en dat zijn powerchords.

Powerchords worden ook vaak "muffled" ("palm mute", enigzins gedempt) gespeeld. Je legt dan de rechter rand van je rechterhand op de laatste halve centimeter van de snaar op de brug van je gitaar. Als je het goed doet, op de juiste plaats en met de juiste druk, krijg je een wat doffer en zachter klinkend akkoord, dat nog wél qua toonhoogte herkenbaar is. Te veel dempen en je hoort alleen "plok plok", te weinig dempen heeft geen of nauwelijks effect. Meestal worden hiervoor alleen neerslagen (downstrokes) gebruikt met het plectrum.

Door af te wisselen met wel en niet gedempte aanslagen kun je een ritme wat dynamischer laten klinken. Een vaak gebruikt patroon is:

| m m | m m | m

Hierbij betekent m muffled (palm mute) en | niet muffled. alle noten worden over het algemeen even lang gespeeld.

Een ander effect is mute (spreek uit: "mjoet") of "dead note". Hierbij demp je de snaren die je aanslaat echt af zodat je alleen een percussief geluid zonder echte toonhoogte hoort. Dat afdempen kan met de vingers van de linkerhand door de snaren licht aan te raken en/of net je rechterhand door tegelijk met het aanslaan de rand van de hand op de snaren te leggen. Een bekend patroon:

| | x | | | x |

Hierbij betekent x muten en | niet muten. De muted slagen vallen vaak op de slagen van de snaredrum, op tel 2 en 4 van de 4/4 maat.

Helaas worden de termen mute en muffle vaak door elkaar gebruikt, maar er is dus wel degelijk een verschil: een muted toon of akkoord klinkt als een percussief geluid zonder echte toonhoogte. Een muffled toon of akkoord klinkt wat zachter en wat doffer, maar blijft wel herkenbaar.

Veel rock en (heavy) metal gitaristen, waaronder John Petrucci van Dream Theater, Tony Iommi van Black Sabbath, wijlen kurt Cobain van Nirvana, Mike McCready van Pearl Jam, Jerry Cantrell van Alice in Chains, en Chris Cornell en Kim Thayil van Soundgarden, zijn fervent gebruiker van power chords. Met name de rockmuziek in het subgenre "Grunge" bestaat voornamelijk uit het gebruik van power chords.

Power chords zijn, hoewel de naam anders doet vermoeden, geen echte akkoorden. Je kunt power chords beter benoemen als harmonische intervallen. Ze zijn relatief eenvoudig te spelen en bovendien in elk akkoordenschema toe te passen. Power chords bestaan in principe uit de grondtoon en de vijfde toon van een akkoord, de welbekende kwint. Power chords in bijvoorbeeld E bestaan uit de grondtoon E en de kwint B. In bepaalde gevallen wordt het octaaf van de grondtoon erbij genomen. Er is dan sprake van E, B en e. Hieruit wordt duidelijk dat een power chord uit slechts twee, maximaal drie noten bestaat.
Een power chord is herkenbaar aan het achtervoegsel 5. Een paar voorbeelden van power chords laten we hieronder zien.

Net zoals de hiervoor besproken barré akkoorden zijn power chords te beschouwen als shapes, die over de gehele gitaarhals gebruikt kunnen worden. We laten de E5 shape zien, waarvan de grondtoon de open E snaar is, en de kwint is de B (2^e fret) van de A snaar. Als je de shape over de gitaarhals beweegt, krijg je de volgende power chords:

Onderstaand een voorbeeld van een drievinger power chord dat we langs de gitaarhals verschuiven, de A5 shape, die bestaat uit de grondtoon A, en dat is de open A snaar, de kwint, dat is de E op de 2^e fret van de D snaar, en de geoctaveerde A, ook op de 2^e fret, maar in dit geval van de G snaar. We krijgen dan de volgende power chords:

Hetzelfde kun je doen met de bovenste twee snaren, de B en de hoge E snaar. Je begint dan uiteraard met een B5, de open B snaar is immers de grondtoon.

Doordat de B snaar afwijkend gestemd wordt van de rest van de snaren (in een kwart in plaats van in een kwint), moet je de vingers voor power chords een fret verder uitstrekken.

Je hebt het waarschijnlijk al gemerkt: er bestaat geen majeur of mineur power chord, een septiem power chord of wat dan ook. Dat komt omdat een power chord geen echt akkoord is, maar een harmonische interval, zoals we al hebben uitgelegd.

Overige power chord shapes

99% van de rock gitaristen gebruikt de standaard power chords (genummerd 5) in één van de shapes die je hierboven hebt geleerd. Er zijn echter nog meer mogelijkheden met twee- of drievingerige grepen op de gitaarhals, die ook een (soort van) power chord vormen. We laten er een aantal zien, waarbij we de engelstalige benamingen voor de shapes gebruiken. Dat maakt het eenvoudiger voor je als je tabulaturen van muziek met power chords moet lezen, want dergelijke partituren komen in het Nederlands zelden of nooit voor.
Voor deze power chords heb je af en toe wel heel lenige vingers nodig. En nee, we hebben geen namen voor deze vorm van power chords, omdat het simpelweg nog steeds harmonische intervallen zijn.

Major 6th shape
Tritone shape
Major 3rd shape
Minor 3rd shape
Major Triad shape
3rd Inversion Dom7th shape
Minor 7th shape
Major 7th shape
MinMaj 7th shape
Augmented shape
5th Bottom shape
Inversion shape
Add9 shape
Minor6 shape

Onderstaand de meest voorkomende powerchords in de (rock) popmuziek.

Als voorbeeld van een rocksong gebaseerd op power chords vind je onderstaand het akkoordendiagram van de song "Eye of the Tiger" van Survivor.

Slash chords

---

Slash akkoorden zijn niet genoemd naar de legendarische gitarist van Guns 'N Roses, maar zijn akkoorden waarvan de grondnoot door een basnoot wordt vervangen. We gebruiken in deze theorie de Engelse benaming slash chords, omdat je die overal tegenkomt. De Nederlandse vertaling van slash chord zou iets worden in de trant van "samengesteld akkoord".
Als je muziek om te spelen online opzoekt, dan zal het begrip samengesteld akkoord nooit worden genoemd, maar zal een dergelijk akkoord altijd als slash chord (soms ook slashed chord genoemd), worden aangeduid.

Slash Chords komen veelvuldig voor in de muziek, vooral in gitaarmuziek. In dit deel van de rock muziektheorie zullen we kijken naar slash chords, wat ze zijn, hoe ze te lezen en wanneer ze te gebruiken.

Een slash chord ziet er bijvoorbeeld als volgt uit in een partituur/tabulatuur: C/B. Je spreekt dit uit als "C slash B", "C over B" of "C met een B in de bas".
De noot aan de linkerkant van de slash (het schuine streepje) is het principiële akkoord, het akkoord dat je speelt, in ons geval een C akkoord. De noot aan de rechterkant van de slash, de B, is de basnoot.
De laagste noot die je normaal zou spelen bij een C akkoord is de grondnoot, de C. Deze grondnoot echter wordt nu vervangen door een B. Uiteindelijk speel je daardoor een C akkoord met een B noot in de bas.
Zo af en toe vereisen slash chords wat rek- en strekoefeningen van je vingers, omdat de posities, zeker voor gitaristen met kleine handen, soms wel drie of vier frets uit elkaar liggen. We geven een aantal voorbeelden van slash chords die je zoal in de muziek kunt tegenkomen.

Er zijn een oneindige hoeveel-heid variaties in de basnoot denkbaar. Hiernaast een idee van wat je bijvoorbeeld met het C7 akkoord zou kunnen doen. Je ziet respectievelijk een C7/E, C7/G, C7/B♭ en een C7/G♯ akkoord. Je ziet ook dat sommige van deze slash chords een bijzonder lastige vingerzetting hebben.

Wanneer gebruik je slash chords?

In veel muziekstukken wordt het slash chord verdeeld over de gitarist en de bassist. In een rockband kan bijvoorbeeld de gitarist het basisak-koord spelen, in ons voorbeeld de Bm (met twee verschillende bas-noten in één maat), en de bassist speelt dan de twee basnoten, de G♯ en de A♯.


In hedendaagse rockmuziek komen slash chords veelvuldig voor. Onderstaand geven we een aantal voorbeelden hoe je slash chords in een akkoordprogressie kunt gebruiken.

Slash chords worden veelvuldig gebruikt om mooie overgangen van het ene naar het andere akkoord te spelen. Stel dat je, in plaats van de akkoordprogressie C - Am7 op je gitaar, de akkoordpregressie uitbreidt als C - C/B - Am7 - C/B. Dat ziet er als volgt uit:

Je zult bij dit soort progressies merken, dat je de vinger die de basnoot speelt, tevens gebruikt moet worden om de snaar die erboven zit, te "muten" (blokkeren). In het voorbeeld hierboven moet de tweede vinger de vierde snaar blokkeren. Daarom zie je in de tabulatuur geen noot die op de vierde snaar wordt gespeeld.
Het B/C akkoord in de progressie wordt hier gebruikt als een overgangsakkoord tussen het C en Am7 akkoord. De reden dat dit als een plezierige, mooie overgang klinkt, komt door de basklank die in de laagste noten van ieder akkoord voorkomen. De baslijn die je uit deze slash chord progressie kunt halen is deze:

Onderstaand een andere, veelgebruikte slash chords akkoordprogressie.

In dit geval is het G/F♯ slash chord de verbindende schakel tussen het G en Em7 akkoord, en de baslijn die daaruit resulteert is als volgt: